In de categorie gekke woorden verdient ‘boterham’ wat mij betreft een hoofdprijs. Want stel je voor dat er geen boter op zit? Of geen ham: hoe zou je ‘t dan moeten noemen? Een broodje, hoor ik u denken. Maar ja, dat kan ook een heel brood zijn, een pistolet, een rond boerenbrood of een stokbroodje. De herkomst van het woord valt in twee delen uiteen: vroeger at je het blijkbaar altijd met boter, en ‘ham’ komt van homp. Een boterram was een homp brood met boter. Het sneetje brood, zoals we dat nu kennen, moest nog uitgevonden worden.
Ik weet niet hoe ouders van nu er tegenaan kijken, maar ik moest vroeger verplicht boterhammen eten. En ik was behoorlijk rebels omdat ik er geen boter op wilde. Elke ochtend twee boterhammen meen ik, en elke middag vier in een Tupperware bakje mee naar school. In ieder geval belegde ik er altijd een met pindakaas en een met kaas, omdat ik de rare gewoonte had om die op elkaar te leggen en er dan een enorme hap van te nemen. Kaas en pindakaas, voor mij een heerlijke combinatie, durfde ik als puber nog niet samen op één boterham te doen. Pindakaas met hagelslag is trouwens ook heerlijk. En levensgevaarlijk: Arachibutyrofobie is de officiële naam voor de angst voor pindakaas die aan het gehemelte blijft plakken … Via mijn kleinkinderen leerde ik hummus eten en onlangs kregen wij als cadeautje een pot met Italiaanse pizzaspread. Heerlijk op de boterham!
Plotseling bleek brood helemaal niet gezond voor je te zijn. De Schijf van Vijf werd verwezen naar de mesthoop en belandde daar naast Montignacs volkoren-ontbijt. Meteen daarop kwam ontbijtyoghurt in de mode. Gewone yoghurt, drinkyoghurt of kwarkachtige substantie met muesli d’r in werd de nieuwe standaard. Tegenwoordig leren we dat zuivelproducten helemaal niet passen bij mensen ouder dan zes maanden … dus ik ben ondertussen weer terug bij mijn boterham. Die maken we zelf in een tevreden knorrende broodbakmachine. Of we halen heerlijke massaproductiewittebolletjes die zo lekker weg kanen. Daar zit natuurlijk nul voedingswaarde in, maar ik geloof dat niemand zich daar nog druk om maakt, nu corona weer op de loer ligt, als we de media mogen geloven. Snel weer die zinloze prik halen! Want de een zijn dood, is de ander zijn boterham.
